به نقل از «ایمنا»

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

تاریخ انتشار: ۱۱ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۳۹۵۹۷

روزشمار فرهنگ و هنر ایران را در «برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر» مطالعه کنید.

به گزارش ایمنا، امروز _یکشنبه یازدهم دی‌ماه_ هم‌زمان با سالروز تولد و درگذشت بزرگان ایران است.

زادروز حسین خواجه امیری «ایرج»

حسین خواجه امیری (زاده یازدهم دی ۱۳۱۱ نطنز) خواننده

وی در خانواده‌ای هنرمند زاده شد. پدربزرگش از خوانندگان بنام زمان ناصرالدین‌شاه بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پدرش که از صدایی خوش و رسا برخوردار بود و ردیف می‌دانست، مدت‌ها او را آموزش داد. او در همان زمان در مراسم تعزیه‌خوانی شرکت می‌کرد و نزد تعزیه‌خوانانی که ردیف و دستگاه می‌دانستند به یادگیری آواز می‌پرداخت.

وی پس از پایان تحصیلات ابتدایی، ساکن تهران شد و در سال ۱۳۲۶ به مکتب ابوالحسن صبا راه یافت و دوسال پیاپی در حضور او دانسته‌های خویش را تکمیل کرد و به‌وسیله صبا به رادیو ایران معرفی شد. در آنجا به اجرای برنامه با ارکستر ابراهیم منصوری پرداخت و پس از مدتی به دانشکده افسری رفت و شب‌های جمعه که مرخصی داشت با ارکستر محمد بهارلو به اجرای برنامه می‌پرداخت. در همان زمان به خاطر محدودیت‌های ژاندارمری نام مستعار "ایرج" را که در اصل نام برادرش بود برای خود برگزید.

خواجه امیری در سال ۱۳۳۶ به دعوت داوود پیرنیا به برنامه گل‌ها راه یافت و در اولین همکاری‌اش با این برنامه برگ سبز ۴۳ را در مایه شور-ابوعطا و با همکاری علی تجویدی و فرهنگ شریف و امیرناصر افتتاح خواند و از همان زمان همکاری‌اش با برنامه گل‌ها ادامه یافت.

وی علاوه بر اجرای برنامه‌های مختلف رادیویی به اجرای ترانه و آواز برای فیلمهای فارسی همت گماشت و بازیگران زیادی از جمله فردین، منوچهر وثوق، بیک ایمانوردی و… به لب‌خوانی ترانه‌های وی می‌پرداختند. اولین فیلمی که ایرج در آن ترانه خواند، فیلم روزنه امید به کارگردانی سردار ساگر هندی و ترانه‌ها از ساخته‌های جواد لشگری بود.

ایرج با هنرمندان، تجویدی، همایون خرم، پرویز یاحقی، حبیب‌اله بدیعی، اسداله ملک " ویلون" جلیل شهناز، لطف‌اله مجد، فرهنگ شریف، فریدون حافظی، مهدی تاکستانی، مسعود جمالی "تار" اکبر محسنی، منصور نریمان، محمود رحمانی‌پور، یوسف کاموسی " بربط" سیمین آقارضی، "قانون" عمادرام "فلوت" امیر ناصر افتتاح، جهانگیر ملک، آبتین اجلالی " تنبک" حسن کسایی، محمد موسوی، حسن ناهید "نی" رضا ورزنده، منصور صارمی، مجید نجاهی، فضل‌اله توکل، محمد حیدری"سنتور" احمد عبادی "سه‌تار" انوشیروان روحانی "پیانو" و بسیاری از نوازندگان و البته خوانندگان دیگر همکاری داشته و مورد تأیید و تحسین آنها بوده است. ایرج را پهلوان آواز ایران دانسته‌اند. او با درجه سرهنگی از پلیس راه بازنشسته شده است.

امیر احسان فدایی یکی از شاگردان موفق وی است. ایرج در دوران فعالیت هنری خود بیش از دو هزار آواز و تصنیف و ترانه در برنامه‌های مختلف خوانده است.

زادروز احسان گنجی

احسان گنجی (زاده یازدهم دی ۱۳۵۷ کهگیلویه) کارتونیست، روزنامه‌نگار و وبلاگ‌نویس

وی پیش از کار در رشت کاریکاتور، در زمینه ادبیات داستانی فعالیت‌ها و موفقیت‌هایی داشت و از سال ۱۳۸۰ کاریکاتور را به صورت حرفه‌ای دنبال کرده‌است. تاکنون در ده‌ها جشنواره و نمایشگاه کاریکاتور بین‌المللی شرکت داشته و مقام‌های گوناگونی به‌دست آورده‌است. وی با چندین روزنامه از جمله روزنامه‌های شهروند، شرق، اعتماد، ابتکار، مغرب و ماهنامه‌های خط‌خطی، کیهان، کاریکاتور و طنز و کاریکاتور و نیز با وبگاه‌های خبری همکاری داشته‌است.

جوایز:

جایزه اول جشنواره داستان‌نویسی دانش‌آموزان کشور، سال ۱۳۷۶

جایزه دوم جشنواره داستان‌نویسی دانشجویان فنی کشور، سال ۱۳۷۹

جایزه دوم هفتمین دوره جشنواره سراسری کاریکاتور احسان با موضوع مصرف برق.

جایزه اول جشنواره کاریکاتور دانشجویان فنی کشور، سال ۱۳۸۲

جایزه سوم جشنواره بین‌المللی لهستان با موضوع زن، سال ۲۰۰۶

برگزیده جشنواره لنگ مو چین، سال ۲۰۰۵

جایزه اول سومین جشنواره سراسری هنرهای تجسمی حوزه هنری با موضوع فرهنگ شهروندی

برگزیده نخستین جشنواره کاریکاتور دریایی کشور سال ۱۳۸۴

جایزه ویژه جشنواره لیندسی آواردز استرالیا با موضوع غذا، سال ۲۰۰۵

جایزه سوم جشنواره بین‌المللی تبریز با موضوع پادشاهان، سال ۲۰۰۷

جایزه دوم جشنواره سراسری کاریکاتور هنرجوان با موضوع کتاب

منتخب ۳۷ امین جشنواره کاریکاتور پراسیکابای برزیل

برنده جایزه ویژه ۱۶ امین جشنواره بین‌المللی کارتون ضد جنگ KRAGUJEVAC صربستان

جایزه اول جشنواره سراسری حوزه هنری با موضوع شهروند، سال ۱۳۹۱

جایزه ویژه جشنواره بین‌المللی تهران با موضوع معضلات شهری، سال ۱۳۸۹

جایزه ویژه دهمین جشنواره بین‌المللی دیوگنس تابورا

جایزه اول جشنواره کاریکاتور سراسری بوم برکت با موضوع فرهنگ شهروندی، سال ۱۳۹۱.

زادروز محمدرضا لطفی

محمدرضا لطفی (زاده یازدهم دی ۱۳۲۵ گرگان — درگذشته دوازدهم اردیبهشت ۱۳۹۳ گرگان) موسیقیدان و نوازنده تار

لطفی به‌مدت پنج سال در هنرستان موسیقی، نزد استادانی چون علی‌اکبر شهنازی و حبیب‌اله صالحی به هنرجویی پرداخت و پس از پایان هنرستان به‌دانشکده موسیقی راه یافت و به تکمیل آموخته‌هایش همت گماشت. وی در آن زمان از استادانی چون نورعلی برومند، عبداله دوامی، سعید هرمزی و دیگر استادان دانشکده موسیقی بهره‌ها برد.

لطفی در سال ۱۳۴۳ جایزه نخست موسیقیدانان جوان را کسب کرد و اولین اثرش دوصفحه گرامافون ردیف‌های دوامی و ناصح پور بود که همراه کتاب دستگاه شور توسط انتشارات گوتنبرگ در سال ۱۳۵۳ منتشر شد.

وی در جشنواره موسیقی جشن هنر ۱۳۵۴ در شیراز به‌همراه محمدرضا شجریان و ناصر فرهنگ‌فر، به اجرای راست پنجگاه پرداخت که بسیار مورد توجه قرارگرفت.

در اجرای ردیف آوازی توسط عبداله دوامی، با ساز تار وی را همراهی کرد.

لطفی در سال ۱۳۵۳ به‌عضویت گروه علمی دانشکده موسیقی درآمد و در همین سال همکاری‌اش را با رادیو آغاز کرد و به‌مدت یک‌سال و نیم به‌عنوان مدیر گروه موسیقی دانشکده موسیقی هنرهای زیبای تهران به‌کار مشغول شد و پس از آن استعفا داد.

وی در سال ۱۳۵۴ گروه شیدا را راه‌اندازی کرد و به‌همراه گروه عارف به‌سرپرستی حسین علیزاده، به بازخوانی و اجرای دوباره آثار گذشتگان پرداخت و در سال ۱۳۶۲ کلاس دستگاه‌شناسی و در سال ۱۳۷۳ کلاس شناخت موسیقی برای شاگردان گذاشت.

محمدرضا لطفی کانون موسیقی چاووش را با همکاری هنرمندانی چون علیزاده، مشکاتیان، شکارچی و … راه‌اندازی کرد و در طی فعالیتی چشمگیر آثاری از این گروه به‌جای ماند که به‌گفته بسیاری از استادان از بهترین کارهای موسیقی ایران به‌شمار می‌روند.

وی پس از انحلال چاووش سفرهای زیادی برای کنسرت به ایتالیا، فرانسه و آلمان کرد و در سال ۱۳۶۴ به آمریکا رفت. علاوه بر کنسرت‌های متعدد در سراسر آمریکا، مرکز فرهنگی هنری شیدا را در واشنگتن تأسیس کرد.

یکی دیگر از کارهایی که از وی انتشار یافته است، همنوازی‌اش با فرامرز پایور است که سال‌ها قبل ضبط شده بود. وی ۱۴ جلد کتاب سال شیدا و ۱۱ شماره مجله شیدا که حاوی مقالات جالب علمی تخصصی موسیقی است به‌چاپ رساند. وی در معرفی موسیقی ایرانی در خارج از کشور سهم زیادی دارد. او را قلندر تار نوازی لقب داده‌اند.

محمدرضا لطفی در ۶۸ سالگی درگذشت و در محله "سبزه مشهد" گرگان ملک شخصی خودش به‌خاک سپرده شد.

سالروز درگذشت منوچهر لشگری

منوچهر لشگری (زاده بیستم اسفند ۱۳۱۴ تهران – درگذشته یازدهم دی ۱۳۹۶ تهران) آهنگساز و نوازنده ویلون و فلوت

وی از ۱۰ سالگی نواختن نی‌لبک و فلوت را نزد پدر و از ۱۲ سالگی نواختن ویلون را نزد دایی‌اش، جواد لشگری آموخت.

همچنین کمانچه را نزد اصغر بهاری و ویلون را نزد بزرگ لشگری آموزش دید و هارمونی و آهنگسازی را نزد استوار یوسف‌زاده و پروفسور دیوید در کلاس‌هایی که از طرف رادیو در دانشگاه تهران تشکیل شده بود، فراگرفت.

نوازندگی در ارکستر رادیو:

وی از سال ۱۳۳۳ به‌عنوان نوازنده فلوت در ارکستر ابراهیم منصوری و مرتضی محجوبی شروع به نوازندگی کرد و بعد از آن در سال ۱۳۴۰ به‌عنوان نوازنده و آهنگساز در ارکستر شماره ۱ رادیو به رهبری حسینعلی ملاح و ارکستر نکیسا به رهبری مصطفی کسروی و ارکستر باربد به رهبری فریدون ناصری و فرهاد فخرالدینی و ارکستر سازهای ملی به رهبری مهدی مفتاح و همایون خرم همکاری داشت.

آهنگسازی:

او آهنگسازی را در سال ۱۳۴۰ آغاز کرد و اولین آهنگی که ساخت آتش جاویدان نام داشت که در آواز افشاری با کلامی از ابوالقاسم حالت و با صدای غلامحسین بنان ضبط شد.

دیگر آثارش، آهنگ دور از وطن باصدای غلامحسین بنان و شعر ابوالقاسم حالت، تیر ۱۳۴۱.

آهنگ آتشم زد با صدای مرضیه و شعر سیمین بهبهانی، اردیبهشت ۱۳۵۴.

آهنگ در میخونه بسته با صدای الهه و شعر هما میرافشار ۱۳۵۱.

آهنگ به یادت بودم با صدای کوروس سرهنگ‌زاده، شعر سیمین بهبهانی، دی ۱۳۴۶.

آهنگ چشمام آخه شوره با صدای کوروس سرهنگ زاده و شعر مهدخت مخبر، امرداد ۱۳۵۱.

آهنگ عزیز یکدانه باصدای نگار و شعر معینی‌کرمانشاهی، اسفند ۱۳۵۱.

آهنگ خدایا عاشقم کن با صدای جمال وفایی و شعر معینی کرمانشاهی، اسفند ۱۳۵۱.

آهنگ طاق یا جفت با صدای سیمابینا و شعر سیمین بهبهانی، دی ۱۳۵۱.

آهنگ پاکی دل با صدای ناصر مسعودی و شعر سیمین بهبهانی، آبان ۱۳۴۷.

آهنگ بیگانه از دل، باصدای رؤیا و شعر هما میرافشار، خرداد ۱۳۴۹.

آهنگ من و خاکستر باصدای عهدیه و شعر سیمین بهبهانی، بهمن ۱۳۴۷.

آهنگ آسوده‌خاطر باصدای الهه و شعر تورج نگهبان، امرداد ۱۳۴۵.

آهنگ سایه غم باصدای مرضیه و شعر سیمین بهبهانی، آذر ۱۳۵۰.

آهنگ سفر کردم باصدای دلکش و شعر سیمین بهبهانی، تیر ۱۳۴۸.

آهنگ اینا همش کار دله با صدای کوروس سرهنگ زاده و شعر پرویز خطیبی، آذر ۱۳۴۸.

آهنگ سکوت شب‌ها با صدای پروین و شعر سیمین بهبهانی، شهریور ۱۳۴۷.

آهنگ خاکستر با صدای رامش و شعر سیمین بهبهانی، خرداد ۱۳۴۶.

آهنگ آخرین ستاره با صدای رامش و شعر سیمین بهبهانی، دی ۱۳۴۶.

زادروز محمدحسین شهریار

محمدحسین شهریار (زاده یازدهم دی ۱۲۸۵ تبریز -- درگذشته بیست و هفتم شهریور ۱۳۶۷ تهران) شاعر

وی دوران کودکی را به‌علت شیوع بیماری در شهر، در روستاهای قایش قورشاق، خشگناب و بستان‌آباد سپری کرد. پدرش «میرآقا بهجت تبریزی» در تبریز وکیل بود. وی پس از پایان سیکل "راهنمایی" در تبریز، در سال ۱۳۰۰ برای ادامه تحصیل عازم تهران شد و در مدرسه دارالفنون تا سال ۱۳۰۳ و پس از آن در رشته پزشکی ادامه تحصیل داد.

حدود شش ماه پیش از گرفتن مدرک دکتری، به‌علت شکست عشقی و ناراحتی خیال و پیش‌آمدهای دیگر ترک تحصیل کرد. پس از سفری چهارساله به خراسان برای کار در اداره ثبت‌اسناد مشهد و نیشابور، به‌تهران بازگشت. در سال ۱۳۱۳ که در خراسان بود، پدرش درگذشت. او به‌سال ۱۳۱۵ در بانک کشاورزی استخدام و پس از مدتی به‌تبریز منتقل شد. دانشگاه تبریز او را یکی از پاسداران شعر و ادب میهن خواند و عنوان دکترای افتخاری دانشکده ادبیات تبریز را نیز به‌وی اعطا کرد.

شهریاردر سال‌های ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۰ اثر مشهورش -حیدربابایه سلام- را سرود. در تیر ۱۳۳۱ مادرش درگذشت. در مرداد ۱۳۳۲ به تبریز آمده و با یکی از بستگان خود به‌نام «عزیزه عبدخالقی» ازدواج کرد که حاصل این ازدواج سه فرزند - دو دختر به نام‌های شهرزاد و مریم و یک پسر به نام هادی - است.

وی در روزهای پایان زندگی، به‌دلیل بیماری در تهران بستری شد و در ۸۲ سالگی درگذشت و بنا به‌وصیتش در مقبرةالشعرای تبریز به‌خاک سپرده شد.

سالروز درگذشت یوسف اعتصامی (اعتصام‌الملک آشتیانی)

یوسف اعتصامی (زاده سال ۱۲۵۴ آشتیان -- درگذشته یازدهم دی ۱۳۱۶ تبریز) نویسنده، ناشر، اسپرانتودان و مترجم

وی در جوانی با سمت استیفای آذربایجان به تبریز آمد. دوران کودکی را با تربیت پدر و معلمان خصوصی به تحقیق مقدمات علوم پرداخت. او فرزند رئیس دارایی آذربایجان ابراهیم اعتصام‌الملک، برادر بزرگ نقاش و معمار ابوالحسن اعتصامی و پدر پروین اعتصامی بود.

اعتصامی در اواخر دهه ۱۲۷۰ اولین چاپخانه حروفی تبریز را دایر و در ۱۲۸۹ مجله بهار را تأسیس کرد. مجله بهار ماهنامه‌ای بود ۶۴ صفحه‌ای که در دو دوره، ۹۰–۱۲۸۹ و ۱–۱۳۰۰، منتشر شد. در شماره اول اهداف مجله بدین شرح آمده است: «مقصود از تأسیس مجموعه بهار این است که مطالب سودمند علمی و ادبی، اخلاقی، تاریخی، اقتصادی، فنون متنوعه را که امروز دانستن آنها دارای اهمیت بی‌شمار است… به انظار ارباب دانش عرضه بدارد، و تعمیم معارف را… بر عهده گرفته افکار عمومی را با معلومات مفیده آشنا نماید. “ اغلب مقالات مجله نوشته یا ترجمه یوسف اعتصامی بود و بخش وسیعی به فرهنگ غرب اختصاص داشت. به روایت ادوارد براون (۱۹۲۸) مجله بهار ”لحنی بسیار معاصر و اروپایی» داشت؛ و در دانشنامه ایرانیکا، حشمت موید از آزادی‌خواهی و انسان دوستی مدیر مجله می‌گوید.

کد خبر 630565

منبع: ایمنا

کلیدواژه: برگي از تقويم تاريخ فرهنگ و هنر برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر حسین خواجه امیری احسان گنجی محمدرضا لطفي شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق شعر سیمین بهبهانی جشنواره بین المللی جشنواره کاریکاتور جایزه اول جشنواره دانشکده موسیقی جشنواره سراسری محمدرضا لطفی جایزه ویژه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۳۹۵۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مرحوم قلی‌پور کیمیای فرهنگ و هنر ایران اسلامی بود

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمود سالاری معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی درگذشت مرحوم عیسی قلی‌پور هنرمند پیشکسوت موسیقی مقامی و از آخرین بازماندگان بخشی‌های کرمانج خراسان شمالی را تسلیت گفت.

در متن پیام محمود سالاری آمده است:

«إنا لله و إنا الیه راجعون

بزرگان موسیقی مقامی در این خاک پهناور هر کدام سرمایه ای سترگ اند که مانندشان یافت نمی شود و باید آنان را کیمیاهای فرهنگ و هنر ایران اسلامی خواند.

درگذشت استاد عیسی قلی‌پور مشهور به عیسی بخشی که از ناموران موسیقی خراسان شمالی بود و به گویش‌های ترکی بجنوردی، کرمانجی، فارسی و ترکمنی مسلط و سالیانی را خنیاگر نغمات مذهبی و آیینی بود از همین سنخ است.

درگذشت این استاد نامی را به همه هنردوستان و اصحاب فرهنگ و هنر ایران اسلامی تسلیت عرض می‌کنم.

رفتن او سنگین و ثلمه ای است بر پیکر موسیقی خراسان شمالی.

روح مطهرش غرق در رحمت الهی باد.»

کد خبر 6096174 علیرضا سعیدی